Wynik finansowy pozostający w dyspozycji jednostki

Na koniec roku obrotowego konto wynik finansowy może wykazywać saldo Wn lub saldo Ma. Stąd też rozliczenie wyniku finansowego polega na określeniu i zaksięgowaniu przeznaczenia (wykorzystaniu) zysku lub sposobu pokrycia straty.[1] Saldo Dt – oznacza stratę netto za dany rok.[2] Poniesienie straty, jako ujemnego wyniku finansowego oznacza, że działalność przedsiębiorstwa ma charakter deficytowy.[3] Saldo Ct – oznacza zysk netto, tzw. zysk z działalności podmiotu (w danym roku), pozostający do jego dyspozycji. [4]

W przypadku osiągnięcia dodatniego wyniku finansowego przedsiębiorstwo zalicza się do rentownych podmiotów gospodarczych. [5]

Wynik finansowy pozostający w dyspozycji jednostki może być przeznaczony np. na zasi-lenie funduszy socjalnych, wzrost kapitałów zasadniczych (np. kapitału zapasowego), przekazywany na rzecz innych jednostek z tytułu posiadanych przez nie udziałów w jednostce dzielącej zysk, na potrzeby własne właściciela i jego rodziny itp. Jeżeli jednostka gospodarcza poniesie stratę bilansową, to powinna być ona pokryta z kapitału zasadniczego (np. z fundu-szu przedsiębiorstwa, kapitału zapasowego).[6]

Jan Matuszewicz twierdzi, iż finansowy wynik działalności jednostki gospodarującej osiągnięty w ciągu roku i ustalony na koncie „Wynik finansowy” podlega podziałowi, a jego odpowiednie części mogą być przeznaczone dla:

-          budżetu państwa,

-          jednostki gospodarującej,

-          pracowników.

Część zysku odprowadzana przez przedsiębiorstwa do budżetu jest przekazywana głównie w formie podatku dochodowego.

Część zysku przeznaczona dla jednostki gospodarującej jest odpisywana na dwa fundusze: fundusz rezerwowy i fundusz rozwoju.

Część zysku przeznaczona dla pracowników jest odpisywana na fundusz załogi. Środku tego funduszu są wykorzystywane na wypłacanie nagród dla załogi, a mianowicie funduszu socjalnego i funduszu mieszkaniowego.[7]

            Teresa Kiziukiewicz i Kazimierz Sawicki uważają, że zysk pozostający w dyspozycji firmy może być przeznaczony na wypłaty udziałowcom lub wspólnikom, na zasilenie funduszy socjalnych, na zwiększenie kapitału (np. zapasowego), a także przekazywany na rzecz innych jednostek mających udziały w spółce dzielącej zysk oraz na potrzeby własne właściciela i jego rodziny itp. jeżeli firma poniosła stratę bilansową to powinna on być pokryta z kapitału zasadniczego (np. kapitału zapasowego) lub kapitału (rachunku) właściciela.[8]

W następnym roku obrotowym, pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego, wynik finansowy roku poprzedniego podlega przeniesieniu na konto „Rozliczenie wyniku finansowego”. W przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie zostanie zatwierdzone do końca następnego roku obrotowego, przeniesienia salda początkowego konta „Wynik finansowy” powinno nastąpić pod datą ostatniego dnia następnego roku obrotowego.[9]

Osiągnięty wynik finansowy zależy przede wszystkim od uzyskanych przychodów i zysków nadzwyczajnych oraz poniesionych kosztów, strat nadzwyczajnych i obowiązko-wych obciążeń wyniku finansowego, których podstawową formą jest podatek dochodowy. Odnoszenie ich wprost na konto „Wynik finansowy” spowoduje, iż saldo tego konta będzie wykazywało ostateczny, uzyskany w danym okresie czasu wynik finansowy podmiotu, ale nie dostarczy informacji o wielkościach, które złożyły się na ten wynik (a więc nie ujawni przyczyn, które doprowadziły do jego osiągnięcia).[10]

---

[1] Podstawy rachunkowości, redakcja naukowa: K. Sawicki, PWE, Warszawa 1996, s.270.

[2] B. Gierusz, Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, wyd. ODDK sp. z o.o., Gdańsk 1992, s.232.

[3] T. Wiśniewski, op. cit., s.133.

[4] B. Gierusz, op. cit.,s.232.

[5] T. Wiśniewski, op. cit., s.133.

[6] K. Sawicki, op. cit., s.189.

[7] J. Matuszewicz, op. cit., s.219.

[8] T. Kiziukiewicz, K. Sawicki, op. cit., s.223.

[9] B. Gierusz, op. cit., .232.

[10] B. Gierusz, Podręcznik samodzielnej nauki księgowości, wyd. ODDK sp. z o.o., Gdańsk 1998, s.82.