Rodzaje analiz

Biorąc pod uwagę stopień rozwinięcia analizy wyróżniamy analizę elementarną, funkcyjną i logiczną. Analiza elementarna obejmuje rozłożenie badanego przedmiotu na elementy bez ustalenia wzajemnych związków. Analiza funkcyjną uwzględnia związki między składnikami. Natomiast analiza logiczna, obejmuje rozłożenie badanego przedmiotu na składniki z uwzględnieniem ich stosunków logicznych. Poza tym istnieje podział na analizę dedukcyjną i indukcyjną. W analizie dedukcyjnej przechodzi się od zjawisk ogólnych do szczegółowych, czyli od skutków do przyczyn. Natomiast w analizie indukcyjnej zakłada się odwrotny tok badania, rozpatruje się najpierw zjawiska szczegółowe, a potem bardziej złożone, o większym stopniu syntezy, pozostającej w przyczynowym związku ze zjawiskami szczegółowymi.1

 Praktyczna realizacja celów analizy finansowej w przedsiębiorstwie może występować w postaci analizy porównawczej danych rocznych i wieloletnich, analizy zmian strukturalnych w aktywach, pasywach i wynikach, analizy wskaźników finansowych oraz analizy wybranych wskaźników finansowych np.: płynności środków pieniężnych lub przepływu kapitału. W praktyce jednak najczęściej firmy stosują analizę wskaźnikową. Jej przydatność zależy głównie od doboru wskaźników finansowych, które powinny mieć możliwie największą wartość poznawczą w świetle realizacji przyjętych celów. W analizie tej najczęściej stosuje się wskaźniki obrotowości, wskaźniki wspomagania finansowego, wskaźniki płynności i wskaźniki rentowności.2

 Biorąc pod uwagę stopień pogłębienia badania wskaźników wyodrębnia się analizę porównawczą i analizę przyczynową. Analiza porównawcza polega na określeniu bezpośrednich związków kształtujących się między wskaźnikami ekonomicznymi, co pozwala na ustalenie odchyleń. Analiza przyczynowa polega natomiast na ustaleniu czynników, które spowodowały odchylenia i stopnia intensywności ich oddziaływania.

---

1 L. Bednarski, op. cit., s. 18.

2 T. Waśniewski, W. Skoczylas, op. cit., s. 12.