Ewidencja kosztów

Kosztami działalności operacyjnej są: koszt własny sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia) oraz wartość sprzedanych materiałów – wszystkie te pozycje kosztowe stanowią koszty uzyskania przychodów. Do ewidencji tych pozycji kosztowych, służą odrębne kont5a nazwane stosownie do ujmowanych na nich kosztów, które są obciążane z chwilą wydawania (przekazywania) sprzedanych składników majątku obrotowego nabywcom. Zatem kontami przeciwstawnymi dla zapisów kosztów działalności operacyjnej są konta składników majątkowych – z tego tytułu uznawane. Podstawowym dowodem księgowym, w oparciu o który dokonuje się księgowania omawianych kosztów jest dowód magazynowy wydania z magazynu na zewnątrz składników magazynowych – Wz.[1]

Księgowania kosztów działalności operacyjnej, występujące w momencie wydania sprzedanych składników majątku obrotowego (kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży), przedstawione zostały na rysunku nr 6.

Rysunek 6. Ewidencja kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży.

Źródło: J. Matuszewicz, Rachunkowość przedsiębiorstw i instytucji, PWE,

Warszawa 1997, s. 28

Objaśnienia do rysunku 6.

1.      Wydane z magazynu sprzedane wyroby gotowe.

2.      Wydane z magazynu sprzedane towary.

3.      Wydane z magazynu sprzedane materiały.

Księgowania najczęściej występujących pozostałych kosztów operacyjnych z wyłączeniem operacji sprzedaży środków trwałych, przedstawia rysunek 7.

 

Rysunek 7. Ewidencja pozostałych kosztów operacyjnych

Źródło: J. Matuszewicz, Rachunkowość przedsiębiorstw i instytucji, PWE,

Warszawa 1997, s. 29

Objaśnienia do rysunku 7:

1.      Wartość likwidowanych środków trwałych.

2.      Nieodpłatne przekazanie środka trwałego – darowizna.

3.      Nieplanowy odpis amortyzacyjny od środków trwałych.

4.      Likwidowane wartości niematerialne i prawne nie w pełni umorzone.

5.      Odpisane inwestycje bez efektu gospodarczego.

6.      Odpisane nieściągalne należności.

7.      Należne kary za nieterminowe dostawy.

8.      Utworzona rezerwa n należności wątpliwe.

W ewidencji księgowej kosztów finansowych obowiązują zasady wynikające z funkcji kont wynikowych, w myśl których ponoszone koszty z operacji finansowych obciążają konto „Koszty finansowe” (Dt).[2] Rysunek nr 8 przedstawia najczęściej występujące w praktyce księgowania kosztów finansowych.

Rysunek 8. Ewidencja kosztów finansowych

Źródło: Płóciennik-Napierałowa, Rachunkowość, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 1998, s. 189

 

Objaśnienia do rysunku 8:

1.      Zapłacone odsetki od kredytów bankowych.

2.      Dywidendy i odsetki od własnych akcji i obligacji lub udziałów.

3.      Dyskonto od własnych weksli handlowych.

4.      Odsetki należne z tytułu nieterminowego regulowania zobowiązań.

5.      Ujemne różnice kursowe wynikające z wyceny papierów wartościowych na dzień bilansowy.

6.      Utworzona rezerwa na ewentualne straty z operacji finansowych.

Ewidencja kosztów na przykładzie spółki Lumed – wybrane operacje. Firma stosuje układ syntetyczny 3-cyfrowy, od 4 miejsca przechodzi w układ analityczny.

1.      Faktura VAT za zakup materiałów – wtyczka sieciowa WD-6 16A, szt. 10, cena 2,33zł

28,43 – Rozliczenie zakupu towarów i materiałów – Ma

23,30 – Materiały – Wn

5,13 – Rozrachunki z tytułu VAT (naliczony) – Wn

2.      Faktura VAT za zakup towaru – ciśnieniomierz pol. Automatyczny M3-702, szt. 5, cena 116zł

620,60 – Rozliczenie zakupu towarów i materiałów – Ma

580,00 – Materiały – Wn

40,60 – Rozrachunki z tytułu VAT (naliczony) – Wn

3.      Faktura VAT za usługi telekomunikacyjne

124,61 – Rozliczenie zakupu towarów i materiałów – Ma

102,14 – Materiały – Wn

22,47 – Rozrachunki z tytułu VAT (naliczony) – Wn

4.      Faktura VAT za usługę informatyczną, godz. 1, cena 50

61,00 – Rozliczenie zakupu towarów i materiałów – Ma

50,00 – Materiały – Wn

11,00 – Rozrachunki z tytułu VAT (naliczony) – Wn

---

[1] J. Płóciennik-Napierałowa, Rachunkowość, op. cit., c. 203

[2] S. Koc, J. Matuszewicz, Bilans i rachunek wyników, op. cit., s. 55