Koszty stanowią wyrażone w pieniądzu zużycie
składników majątku trwałego i obrotowego, usług obcych, nakładów pracy ludzi
oraz niektóre wydatki nie odzwierciedlające zużycia związane z prowadzeniem
działalności przez jednostkę gospodarczą w określonej jednostce czasu.
Koszty nie są pojęciem
jednoznacznym. Ponoszone przez jednostkę gospodarczą koszty mogą być
rozpatrywane z różnych punktów widzenia, które stanowią podstawę klasyfikacji
kosztów. Umożliwia ona ujęcie kosztów w przekrojach przydatnych do analizy,
kontroli, obliczania podatków, podejmowaniu decyzji itp.
W ramach kosztów kategorią najbardziej złożoną są
koszty działalności (operacyjnej), czyli ta część kosztów operacyjnych, która
jest związana ze zwykłą działalnością jednostki.
Na koszty działalności operacyjnej składają się
różne rodzaje ponoszonych kosztów, a mianowicie:
-
amortyzacja majątku trwałego – czyli planowe koszty z
tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
-
zużycie materiałów i energii – a więc koszty z tytułu
zużycia materiałów podstawowych, pomocniczych, paliwa, energii elektrycznej
itp.,
-
zużycie usług obcych – wykonane przez inne jednostki na
rzecz danego podmiotu usług transformatorowych, remontowych, poczty, łączności,
obliczeniowych, komunalnych, bankowych itp.,
-
podatki i opłaty – czyli koszty z tytułu opłat
(skarbowych, notarialnych) oraz podatków o charakterze kosztów (np. od
nieruchomości, środków transportu), należy zauważyć, iż nie mają charakteru
kosztów obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego, a więc np. podatek dochodowy
od wypłat wynagrodzeń ponad normę i inne,
-
wynagrodzenia za prace wykonane na rzecz danej
jednostki,
-
świadczenia na rzecz pracowników obejmujące składki z
tytułu ubezpieczenia społecznego i funduszu pracy oraz funduszów gwarantowanych
świadczeń pracowniczych, a także np. świadczenia z tytułu bezpieczeństwa i
higieny pracy i inne.
Koszty działalności operacyjnej obejmują kilka
pozycji kosztów według rodzajów przedstawionych powyżej, a ponadto wartość
sprzedanych towarów i materiałów według cen ich nabycia. Porównanie kosztów
działalności operacyjnej z przychodami ze sprzedaży produktów, towarów i
materiałów umożliwia ustalenie zysku lub straty na tej sprzedaży.[35]
Zestawienie kosztów według rodzajów w Zakładzie
Techniki Medycznej Lumed przedstawia tabela nr 7.
Przez pozostałe koszty operacyjne rozumie się
koszty nie związane bezpośrednio ze zwykłą działalnością jednostki. Zalicza się
do nich zdarzenia:
-
wartość netto sprzedanych lub zlikwidowanych środków
trwałych albo cena sprzedaży netto, jeżeli jest ona niższą od wartości netto
danego środka trwałego (różnice z tego tytułu zalicza się również do
pozostałych kosztów operacyjnych),
-
koszty likwidacji i sprzedaży środków trwałych,
-
nieplanowane odpisy amortyzacyjne,
-
likwidacja nie w pełni zamortyzowanych wartości
niematerialnych i prawnych,
-
odpisanie inwestycji, które nie dały zamierzonego
efektu inwestycyjnego,
-
niezawinione niedobory inwentaryzacyjne,
-
tworzenie rezerw z wyjątkiem dotyczących operacji
finansowych,
-
odpisy aktualizujące (obniżające) wartość zapasów
rzeczowych składników majątku obrotowego,
-
odpisanie należności przedawnionych, umorzonych i
nieściągalnych,
-
zapłacone odszkodowania, kary i grzywny,
-
koszty postępowania spornego,
-
przekazanie darowizny.
Do ewidencji pozostałych kosztów operacyjnych
przeznaczone jest konto „Pozostałe koszty operacyjne”. W ciągu roku obrotowego
wszelkie zdarzenia księguje się po stronie Wn, a w końcu roku saldo przenosi
się na konto „Wynik finansowy”.[36]
Tabela 7. Zestawienie
kosztów według rodzajów z ZTM Lumed sp. z o.o. za okres 1995-199 (w wartościach
bieżących).
|
WYSZCZEGÓLNIENIE
|
WYKONANIE
|
STRUKTURA w %
|
||||||||
|
1995
|
1996
|
1997
|
1998
|
1999
|
1995
|
1996
|
1997
|
1998
|
1999
|
|
|
1.
Amortyzacja
a. Środki trwałe wyższej
wartości
b. Środki trwałe o niższej
wartości
c. Wartości niematerialne i
prawne
2.
Zużycie materiałów
a. na produkcję
b. na usługi
c. na warsztat
d. pozostałe
3.
Zużycie energii
4.
Usługi obce
a. Transportowe
b. Remontowe
c. Łącznościowe
d. Biurowe
e. Czynsze
f. Pozostałe
5.
Podatki i opłaty
a. Podatek VAT
b. Opłata skarbowa
c. Pozostałe
d. Podatek samochodowy
6.
Wynagrodzenia
7.
Świadczenia na rzecz pracowników
a. Składki ZUS
b. Wydatki BHP
c. Szkolenia pracowników
d. Odpis na ZPŚS
e. Pozostałe
8.
Delegacje
a.
Krajowe/
b.
Zagraniczne
c.
Ryczałty samochodowe
9.
Pozostałe koszty
a.
Ubezpieczenia majątkowe
b.
Reprez. i reklama objęte limitem
|
4.159,50
2.479,33
406,42
1.278,75
51.717,44
12.953,80
33.326,85
918,42
4.518,37
1,941,13
35.441,24
2.480,13
9.337,86
5.995,67
6.470,58
9.886,00
1.231,00
234,20
21,80
171,20
41,20
-
73.432,70
21.248,17
20.576,97
102,80
319,97
-
248,43
27.924,41
21.857,48
-
6.066,93
998,56
-
998,56
|
10.476,35
3.669,56
5.411,79
1.395,00
108.213,00
8.745,28
92.235,60
1.748,00
5.484,12
2.817,80
40.125,71
5.008,97
3.737,81
4.687,52
8.752,00
12.512,00
5.427,41
195,64
181,34
-
14,30
-
118.938,28
48.027,01
40.317,61
288,00
885,00
2.936,40
3.600,00
44.690,68
33.095,69
-
11.594,99
1.822,38
-
1822,38
|
15.932,33
0.303,27
6.512,81
116,25
139.332,37
9.875,55
119.387,46
1.357,21
8.712,15
4.240,50
62.197,61
4.336,05
9.785,16
7.819,66
20.700,00
15.515,00
3.847,74
2.011,26
828,96
-
1.080,03
102,00
180.594,10
65.372,15
60.119,42
569,72
557,88
4.013,13
112,00
52.211,62
34.564,29
2.015,42
15.631,91
5.961,99
1.910,88
4.051,11
|
34.444,78
10.819,86
10.792,92
1.895,00
89.674,07
818,72
76.254,54
1.392,30
11.208,51
4.295,10
77.462,20
4.460,25
10.667,04
10.303,14
22.000,00
20.470,00
9.561,77
223,63
152,63
26,00
45,00
-
231.647,95
88.597,92
82.578,87
755,67
123,00
4.755,06
385,32
56.620,59
36.973,26
746,24
18.901,09
4.576,90
3.796,80
780,10
|
11.784,98
11.009,31
775,67
-
86.609,05
2.700,01
75.185,65
1.294,18
7.429,21
4.788,69
76.280,64
5.322,34
5.152,33
12,788,55
24.016,00
26.200,00
2.801,52
240,71
206,71
34,00
-
-
278.598,25
54.109,25
48.110,76
815,52
330,00
5.772,97
80,00
59.419,99
38.537,69
-
20.882,30
6.508,00
3.820,48
2.688,12
|
1,90
1,10
0,20
0,60
24,70
6,00
16,30
0,40
2,00
0,90
16,80
1,10
3,40
2,80
4,40
4,60
0,50
0,10
-
0,10
-
-
37,00
9,80
9,50
-
0,20
-
0,10
8,30
5,50
-
2,80
0,50
-
0,50
|
2,80
1,00
1,40
0,40
28,80
2,30
24,50
0,50
1,40
0,70
10,70
1,30
1,00
1,630
2,30
3,30
1,50
0,10
0,10
-
-
-
31,70
12,80
10,70
-
0,20
0,80
1,00
11,50
8,80
-
3,10
0,50
-
0,50
|
3,00
1,80
1,20
-
26,40
1,90
22,60
0,30
1,60
0,80
11,80
0,80
1,90
1,50
3,90
2,90
0,80
0,40
0,20
-
0,20
-
34,20
12,40
11,40
0,10
0,10
0,80
-
9,90
6,50
0,40
3,00
1,10
0,40
0,70
|
4,10
1,90
1,90
0,30
15,60
0,20
13,20
0,30
1,90
0,70
13,40
0,80
1,80
1,80
3,80
3,50
1,70
-
-
-
-
-
40,20
15,40
14,40
0,10
-
0,80
0,10
9,80
6,40
0,10
3,30
0,80
0,70
0,10
|
2,00
1,90
0,10
-
15,00
0,50
13,00
0,20
1,30
0,80
13,20
0,90
0,90
2,20
4,20
4,50
0,50
-
-
-
-
-
48,10
9,50
8,30
0,10
0,10
1,00
-
10,30
6,70
-
3,60
1,10
0,70
0,40
|
|
RAZEM
|
217.097,34
|
375.307,11
|
527.853,93
|
576.643,11
|
579.340,16
|
100,00
|
100,00
|
100,00
|
100,00
|
100,00
|
Źródło: opracowanie własne
na podstawie sprawozdań i ksiąg rachunkowych.
Tabela numer 7 ukazuje koszty według rodzaju. W
1995 roku największy udział procentowy ukazują koszty wynagrodzeń, wynoszą one
37%. Drugą pozycją wpływającą na poziom kosztu własnego jest zużycie
materiałów, które wynosi 24,7%, w tym najwięcej na usługi, bo 16,3%. Usługi
obce zajmują w tym roku trzecią pozycję pod względem wielkości, wynoszą one
16,8%, w tym 4,6% na czynsz i 4,4% na usługi biurowe. Inne usługi wynoszą
poniżej 4,0%. W roku 1996 główną pozycję stanowi wartość wynagrodzeń, która
stanowi 3,7% i jest niższa o 5,3% niż w roku bazowym. Tak ja w roku poprzednim na
drugiej pozycji kształtuje się zużycie materiałów – 28,8%. Porównując wartość
zużycia materiałów do roku 1995 widać różnicę, która wynosi o 4,1% więcej.
Najmniejszy udział w kosztach stanowią podatki i opłaty, wynoszą one 0,10%. Z
danych zawartych w tabeli nr 6 wynika, że w 1997 roku największe koszty
poniesiono na wynagrodzenia wynoszące 34,2%. Porównując je do roku bazowego,
widać wyraźny spadek, który stanowi 2,8%. Tak, jak w latach poprzednich zaraz
po wynagrodzeniach, pod względem wielkości znajdują się koszty zużycia
materiałów – 26,4%. Większe niż w roku 1995 o 1,7%. Następne są usługi obce, o
wartości 11,8%, mniej o całe 5% niż w roku podstawowym. Kolejne świadczenia na
rzecz pracowników – 12,4%, w tym największe, to składki ZUS – 11,4%. Po
świad-czeniach największe w strukturze widać wielkości kosztów delegacji –
9,9%. Więcej o 1,6% niż w 1995 roku. Amortyzacja, zużycie energii, podatki i
opłaty oraz pozostałe koszty stanowią już niewielki procent całości kosztów 1997
roku. Rok 1998 kształtuje się na podobnym poziomie. Największy koszt stanowią
wynagrodzenia – 40,2%. W porównaniu do 1995 roku różnica wynosi 3,2%, co
oznacza, że koszt jest o tyle większy. Na podobnym poziomie znajdują się
świadczenia na rzecz pracowników wynoszące 15,4% i zużycie materiałów – 15,6%.
W roku bazowym koszty świadczeń dla pracowników były niższe o 5,6%, a zużycie
materiałów było niższe aż o 9,1%. Na czwartej pozycji ukształtował się
procentowy koszt usług obcych stanowiący 13,4% mniej o 3,4% niż w roku
podstawowym.. tak, jak w pozostałych latach największy koszt w 199 roku
poniesiono na wynagrodzenia 48,1%. To znaczy, że jest wyższy o 11,1% niż w roku
bazowym. Na drugiej pozycji znajduje się koszt zużycia materiałów, procentowy
udział w strukturze wynosi 15,0%. To mniej o 9,7% w porównaniu do 1995 roku.
Następne to usługi obce wynoszące 13,2% - to mniej niż w roku bazowym, gdzie
koszt tych usług wynosił 16,8%. W 1999 roku 10,3% wynosiły koszty delegacji, o
2% więcej niż w roku podstawowym. 9,5% stanowią koszty świadczeń na rzecz
pracowników. Praktycznie taki sam procent stanowiły w roku 1995. Amortyzacja
stanowiła tylko 2% w całości poniesionych kosztów, a zużycie energii tylko
0,8%, niewiele więcej, bo 1,2% stanowiły pozostałe koszty. W roku 1995 te same
koszty wynosiły odpowiednio: amotryzacja1,9%, czyli 0 1,0% mniej, zużycie
energii 0,9%, czyli i 0,1% więcej, a pozostałe koszty 0,5%, czyli mniej o 5,1%.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz