Zakładowy plan kont

Zgodnie z UoR każda jednostka gospodarcza prowadząca księgi rachunkowe w sposób zgodny z ustawą musi mieć opracowaną w języku polskim dokumentację zasad (polityki) rachunkowości.

 Istotnym elementem jest zakładowy plan kont stanowiący trzon systemu rachunkowego jednostki gospodarczej. Zależy od niego sposób prowadzenia ewidencji, pracochłonność i potencjał informacyjny jednostki.

 Korzystając z ZPK należy uwzględnić:

Ø  Obowiązki informacyjne wynikające z UoR

Ø  Potrzeby informacyjne otoczenia

Ø  Potrzeby informacyjne zarządzania jednostką

 

Należy opracować ZPK aby zastosowany w nim podział na konta syntetyczne i analityczne oraz zasady ich funkcjonowania umożliwiały sporządzenie:

Ø  Obowiązkowych sprawozdań finansowych (wg prawa bilansowego)

Ø  Inne sprawozdania: deklaracje podatkowe, rozliczenia finansowe.

 

Pomocą w opracowaniu ZPK może być wzorcowy plan kont.

UoR zawiera delegację dla Ministra Finansów do wydania w drodze rozporządzenia wzorcowych planów kont dla różnych jednostek.

W odniesieniu do pozostałych jednostek Minister nie skorzystał z delegacji ustawy i nie wydał wzorcowego planu kont.

Taką rolę może spełniać wzorcowy wykaz kont z wyjaśnieniami i wykazem księgowań typowych operacji gospodarczych i opracowanych przez wyd. Rach. a zalecany przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Wykaz nie ma charakteru obligatoryjnego, jest zbiorem fachowych propozycji.

 Celem wydania wzorcowego planu kont jest ujednolicenie rozwiązań dotyczących grupowania operacji gospodarczych, a także dostarczanie jednostce gospodarczej wzorca umożliwiającego zmniejszenie nakładów pracy na opracowanie ZPK oraz przy sporządzaniu programów komputerowych z zakresu rachunkowości.

 

Wzorcowy plan kont nie może zostać potraktowany jako ZPK konkretnej jednostki gospodarczej ponieważ:

Ø  Księga główna ma charakter ogólny

Ø  Konta mogą wymagać rozbudowy

Ø  Zawiera warianty w sytuacji gdy UoR dopuszcza swobodę wyboru. W ZPK musi być przedstawione konkretne rozwiązanie stosowane w jednostce.

Ø  Nie ujmuje się we wzorcowym planie kont zagadnień ewidencji analitycznej, które mają bardzo indywidualny charakter i wynikają ze specyfiki jednostki

Przyjęto we wzorcowym planie kont klasyfikację kont księgi głównej, zasady ich funkcjonowania są podporządkowane obowiązkom sprawozdawczym jednostki gospodarczej.

 
Przyjmuje się 9 zespołów kont oznaczonych symbolami 0 – 8:

Ø  0 – majątek trwały

Ø  1 – środki pieniężne, rachunek bankowy, krótkoterminowe aktywa finansowe

Ø  2 – rozrachunki i roszczenia

Ø  3 – materiały i towary

Ø  4 – koszty wg rodzajów ich rozliczania

Ø  5 – koszty wg układu funkcjonalnego

Ø  6 – produkty i rozliczenia międzyokresowe

Ø  7 – przychody i koszty ich osiągania

Ø  8 – kapitał własny, fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy

 

Kryterium wyodrębniania poszczególnych zespołów jest treść ekonomiczna należących do nich kont oraz sposób ich funkcjonowania. Zgrupowane w zespoły konta otrzymują symbole cyfrowe. Każdy symbol rozpoczyna cyfra oznaczająca przynależność do określonego zespołu.

 

We wzorcowym planie kont oprócz wykazu kont księgi głównej znajduje się komentarz, który zawiera objaśnienia co do istoty zapisów na danym koncie oraz zasady jego funkcjonowania.

 

Dla stron Wn i Ma każdego konta są podane typowe operacje i sposób ich zaksięgowania w powiązaniu z korespondującymi kontami. Korzystając z wzorcowego planu kont jednostki mogą opracować własny ZPK co jest korzystne ze względu na:

Ø  Wzorcowy plan kont zawiera regulacje z UoR

Ø  Układ jest dostosowany do wynikających z ustawy obowiązków sprawozdawczych jednostki gospodarczej

Ø  Wyjaśnienia i interpretacje Ministra Finansów odwołują się do wzorcowego planu kont

Ø  Wzorcowy wykaz kont jest wykorzystywany w szkoleniach

Ø  Służy do wymiany doświadczeń między księgowymi

Na wzorcowym planie kont oparte są różne wydawnictwa księgowe do wykorzystania przez jednostkę gospodarczą